Przeciętny czas życia firmy (S&P 500 Index) spadł z 80 do 15 lat! Walka konkurencyjna jest coraz ostrzejsza.
Prawda czasu
W obliczu hiper konkurencji, gwałtownego rozwoju technologii i rosnącej roli klienta, aby przetrwać, firmy (nawet w “tradycyjnych” sektorach z dłuższymi cyklami rozwoju produktów) coraz częściej chcą osiągnąć wzrost z innych niż do tej pory (nowych) obszarów, co wymaga większego nacisku na innowacje (zwłaszcza przełomowe). Każdy biznes chce trwale rosnąć! Chce wyróżniać się na rynku, być preferowany przez klientów, być lepszym niż konkurencja. KAŻDY biznes może być skuteczniejszy niż konkurencja i trwale rosnąć, jeśli będzie rozwijał się poprzez innowacje i wpisze innowacyjność w DNA swojej firmy i jej ludzi.
Definicje
Przyjmujemy za oczywiste, że skoro tyle mówi się o innowacjach i innowacyjności pojęcia te są rozumiane.Jednak tak nie jest! Innowacją (wg. podręcznika Oslo Manual 2005, OECD/Eurostat – międzynarodowego podręcznika metodologicznego badań statystycznych innowacji zalecanego w krajach OECD i UE) jest wdrożenie nowego lub istotnie ulepszonego produktu (wyrobu lub usługi), nowego lub istotnie ulepszonego procesu, nowej metody marketingu lub nowej metody organizacji w zakresie praktyk biznesowych, organizacji miejsca pracy bądź relacji ze środowiskiem zewnętrznym. Innowacyjność natomiast jest zbiorem kompetencji organizacji, zwłaszcza przedsiębiorstwa, do nieustannego odkrywania źródeł innowacji, absorpcji innowacji z zewnątrz i generowania własnych innowacji, ich implementacji i dyfuzji (in. upowszechnienia).
W definicji innowacji kluczowym jest określenie „wdrożenie” czyli tzw. komercjalizacja innowacji. Bez tego nie mówimy o innowacji a o wynalazku. Innowacyjność natomiast jest procesem, dzięki któremu innowacja nie jest zjawiskiem jednorazowym a staje się stałą praktyką, częścią funkcjonowania biznesu. Organizacja chcąca skutecznie realizować innowacje musi posiadać system świadomego zarządzania innowacyjnością.
Jak zarządzać innowacją?
Stawiam tezę, że nie indywidualny pomysł, a proces generowania pomysłów (wewnątrz organizacji lub ich pozyskiwanie z zewnątrz) jest kluczem do sukcesu rozwoju poprzez innowacje. A skoro mówimy o procesie, to trzeba mieć wiadomość, jaka tematyka w taki proces jest włączona. Obszarami, którymi należy zarządzać w skoordynowany sposób, aby można mówić o tym, że organizacja jest nastawiona na innowacyjność są: strategia firmy i strategia innowacji, zarządzanie innowacją, kultura organizacyjna, zarządzanie koncepcją, źródła innowacji, badania, działania rozwojowe, komercjalizacja, zarządzanie portfolio, zarządzanie finansowaniem innowacji, zarzadzanie własnością intelektualną. Każdy świadomy menedżer musi zdawać sobie sprawę, w jakim stopniu jego organizacja jest w stanie połączyć wszystkie powyższe obszary w spójnie zarządzany proces.
Fundamenty innowacyjności
Kluczem do sukcesu w zarządzaniu innowacją wydają się być trzy obszary:
Tworzą one tzw. Kleszcze Innowacyjności. Termin ten został wprowadzony, aby uzmysłowić, że nieumiejętne posługiwanie się procesem zarządzania innowacją może „zmiażdżyć” w każdej organizacji postawę innowacyjności, bez której efektywne zarządzanie innowacją jest niemożliwe.
Badania firmy doradczej PwC przedstawione w „Breakthrough Innovation and Growth” wskazują, że strategia innowacyjności powinna określać rolę i intensywność innowacji dla realizacji celów biznesowych i stymulacji rozwoju firmy. Strategia innowacyjności buduje jednomyślność, wewnątrz organizacji i wśród jej interesariuszy zewnętrznych, co do kierunków i sposobów realizacji innowacji; jest integralną częścią ogólnej strategii biznesu. Podobnie jak strategia sprzedaży, strategia marketingowa czy strategia HR i inne.
Jest truizmem, że wszystko zależy od ludzi, ich nastawienia i postawy. A innowacyjność to postawa! Wiele firm dysponuje programami do rozwijania ludzi zarówno jako zespół, jak i jako jednostki. Nie poświęca się jednak czasu na ich rozwój w obszarze innowacyjności. Dlatego budowanie organizacji zdolnej kwestionować status quo, dzielącej się wiedzą, zezwalającą na twórczy konflikt jest kluczowe, jeśli firma chce stawać się coraz bardziej konkurencyjna poprzez innowacje. Budowanie kultury organizacyjnej winno krótkoterminowo uwzględniać formalne i nieformalne aspekty kultury organizacyjnej dla efektywnego rozwoju innowacji zaś średnio i długoterminowo musi uwzględnić kształtowanie kultury organizacyjnej dla optymalnego rozwoju innowacji. Badanie kultury organizacyjnej jest więc kluczem do poznania stanu obecnego i dobrania sposobów dla jej kształtowania dla innowacyjności.
Innowacja niesie w swojej naturze ryzyko. Wiąże się z inwestycją czasu i pieniędzy. Statystyki pokazują, że niezależnie od tego, na ile organizacja jest skuteczna w realizacji innowacji, wiele z pomysłów, w które firma zainwestowała, nigdy nie zarobi ani grosza. Stopień niepowodzenia lub sukcesu nie powinien być mierzony w oparciu o poszczególne projekty, ale dla ogólnego wyniku wszystkich projektów łącznie w danym przedziale czasu. Zatem najlepszym sposobem zarządzania ryzykiem jest stworzenie „portfela (lub nawet portfeli) innowacji”. Podstawową zasadą zarządzania portfelem jest to, że stopień ryzyka i potencjalne korzyści muszą być rozpatrywane łącznie. Zarządzanie innowacją to nadanie wysokiego znaczenia innowacjom poprzez utworzenie zespołu, nadanie kompetencji decyzyjnych oraz opomiarowanie (nie tylko wskaźnikami makro- ale może przede wszystkim mikroekonomicznymi) wskazujące organizacji krytyczną rolę innowacji dla jej funkcjonowania.
Specjalizacja
Zwróćmy uwagę na pewien fakt: 20-30 lat temu, gdy kształtowały się profesjonalne struktury biznesowe (na wzór biznesów zachodnich wchodzących wówczas do Polski), działy marketingu były nieliczne, składały się z menedżerów produktu bez szerokich kompetencji marketingowych i często zajmowały się robieniem folderów, drukowaniem ulotek i zamawianiem reklam prasowych. Dziś nie ma szanującej się firmy, w której nie byłoby szefa marketingu w randze dyrektora, a nawet członka zarządu, który jest odpowiedzialny za strategiczne i operacyjne plany marketingowe firmy. Podobne zmiany obserwujemy aktualnie w zakresie tworzenia odpowiedzialności za innowacje. Oczywiście jest wiele firm, w których są szefowie R&D, ale często odpowiadają oni za rozwój produktu lub projekty innowacyjne. Dużo rzadziej natomiast naznacza się kogoś, kto „spina” procesy zarządzania innowacyjnością na wszystkich poziomach firmy. Za kilka lat Dyrektor ds. Innowacji (CIO, ale stanowisko może nazywać się różnie) będzie standardem. Stanowisko to pojawia się coraz częściej, a więc i kompetencje tych osób będą rosły z czasem. Jednak póki co, jeśli firma chce zacząć wdrażać procesy zarządzania innowacyjnością i budować kulturę innowacyjności może mieć problem z osobą, która ma wystarczającą wiedzę i praktykę, aby to skutecznie zrobić. Dlatego warto rozważyć outsourcing zarządzania procesem innowacyjności – przynajmniej na początku.
Finansowanie rozwoju przedsiębiorstwa poprzez dotacje publiczne (unijne) to jedna z najbardziej atrakcyjnych form wsparcia obecna na rynku. W przeciwieństwie do kredytów czy pożyczek dotacje są szansą na uzyskanie w części (często znaczącej) bezzwrotnego wsparcia finansowego. A są programy, w których nadal można pozyskać bezzwrotne finansowanie projektu w całości (100%!). W perspektywie dotacyjnej 2014-2020 w stosunku do perspektywy 2017 – 2013 wiele się zmieniło. Zasadniczą zmianą jest to, że postawiono na innowacje, a kryteria oceny bardzo się zaostrzyły. W obecnej rundzie dotacyjnej, aby skutecznie pozyskać dofinansowanie, należy do tego podejść w sposób wymagający nie tylko wiedzy o programach dotacyjnych. Konieczne jest dogłębne zrozumienie intencji wnioskodawcy i oczekiwanych przez niego wyników. W związku z tym obecnie starania o pozyskanie funduszy unijnych należy zacząć od zbadania faktycznych potrzeb firmy, należy przeanalizować pomysł i ocenić realne szanse na pozyskanie dofinansowania. W oparciu o powyższe należy wybrać tzw. optymalną ścieżkę dotacyjną. Nigdy odwrotnie! Tylko takie podejście zwiększa szansę wnioskodawcy na sukces, a o to właśnie chodzi w profesjonalnym podejściu do pisania wniosku dotacyjnego.
Podsumowanie
Biznes może rozwijać się poprzez innowacje, jeśli wpisze się innowacyjność w DNA swojej firmy i jej ludzi. Są narzędzia, aby to DNA UKSZTAŁTOWAĆ i kreować POSTAWĘ INNOWACYJNOŚCI (samemu lub przez consulting/outsourcing) w organizacji poprzez generowanie innowacyjności w obszarach innowacji produktowych, technologicznych, organizacyjnych czy marketing.
Udało się nam Ciebie zainspirować, zadzwoń lub napisz do nas!
W Instytucie Innowacyjności Polska posiadamy narzędzia, które pomogątwojej organizacji w zarządzaniu innowacyjnością. Zapraszamy do kontaktu, jeśli chcesz, aby twoje kompetencje i umiejętności tworzenia innowacji zostały jeszcze lepiej rozwinięte:
Instytut Innowacyjności Polska
piotr.fic@ininpolska.pl
tel. kom. + 48 698 660 055
lub
tomasz.hoffmann@ininpolska.pl
tel. kom. + 48 667 637 068