Kultura organizacyjna – krótkoterminowo uwzględnianie formalnych i nieformalnych aspektów kultury organizacyjnej dla efektywnego rozwoju innowacji; średnio i długoterminowo kształtowanie kultury organizacyjnej dla optymalnego rozwoju innowacji.
Wprowadzenie
Świadome zarządzanie innowacją w organizacji jest istotnym czynnikiem budowania przewagi konkurencyjnej przedsiębiorstw operujących w gospodarce opartej na wiedzy. Zarządzanie innowacjami w firmie jest procesem kompleksowym i wymagającym wyodrębnienia organizacyjnego dla osiągnięcia jego efektywności.
Kluczem do sukcesu w zarządzaniu innowacją wydają się być trzy obszary:
Tworzą one tzw. Kleszcze Innowacyjności. Termin ten został wprowadzony przez Instytut Innowacyjności Polska celowo, aby uzmysłowić, że nieumiejętne posługiwanie się procesem zarządzania innowacją może „zmiażdżyć” w każdej organizacji postawę innowacyjności, bez której efektywne zarządzanie innowacją jest niemożliwe.
Kultura Organizacyjna
Organizacje, które odnoszą sukcesy w zakresie innowacji w sposób naturalny rozwijają silną kulturę innowacyjności. Taka kultura jest bardzo doceniane przez menedżerów, którzy lepiej postrzegają firmę jako prawdziwego innowatora. Taka kultura sprzyja również środowisku wewnątrz organizacji, dając poczucie organizacji dynamicznej i przyjaznej innowacjom.
Zakładając, że na dzień dzisiejszy kultura innowacyjności jeszcze nie istnieje w organizacji to należy podjąć kroki w kierunku jej kształtowania. Każda kultura jest wyrazem zachowań i postaw, a kultura każdej organizacji odzwierciedla przekonania i działania jej członków, ale też całokształt historyczny organizacji. Kultura innowacyjności jest dodatkowo odbiciem obecnych przekonań, myśli, zachowań i działań dotyczących innowacji. Kultura innowacyjności jest tworzona, gdy członkowie całej organizacji aktywnie angażują się w promowanie i wspieranie innowacji, z przekonaniem wdrażają innowacyjne metody działania i wypełniają trzy podstawowe role: geniuszy kreatywności, menadżerów innowacji i liderów innowacji.
Geniusze innowacji – to osoby wychodzące z kluczowymi pomysłami (które są inicjacją innowacji, a następnie zmieniają te pomysły w zrozumiałe idee i w konsekwencji w innowacje. Działają oni wszędzie, zarówno wewnątrz jak i na zewnątrz organizacji.
Wprowadzanie innowacji nie idzie w parze z akceptacją rzeczy takimi, jakimi są dzisiaj. Dokonywanie innowacji wymaga skłonności do postrzegania otoczenia odmiennie od stanu aktualnego. Wiąże się także z przezwyciężaniem inercji instytucjonalnej i biurokracji, które obciążają nasz proces myślenia i narzucają konwencjonalny sposób widzenia.
Menedżerowie innowacji – (określani również jako “Mistrzowie Innowacji”) – są to osoby wspierające i zachęcające do innowacji w swoim otoczeniu. Robią to spontanicznie zarówno w zakresie inicjatyw ad hoc, jak również w zakresie ustrukturyzowanych programów innowacyjnych.
Menadżerowie Innowacji są praktycznymi budowniczymi skutecznej, systematycznej innowacji. Podejmują bezpośrednią odpowiedzialność za wyszukiwanie twórczych myślicieli i zachęcanie ich do działania w nowy sposób. Pomagają innym w poszukiwaniu nowych doświadczeń, które mogą stać się przyczynkiem nowych pomysłów. Tworzą kontekst regulujący takie działanie, w którym dzielenie się wiedzą i rozwijanie nowych pomysłów jest normą.
Menadżerowie Innowacji mogą pracować w dowolnym miejscu w organizacji, zarówno na stanowiskach zarządczych, kierowniczych, czy też w najniższej linii realizacyjnej. Specyfiką roli menadżera innowacji jest tak funkcjonować w środku, aby zapewnić pomost pomiędzy strategicznymi decyzjami osób zarządzających i codziennymi środowiskami pracowników liniowych.
Liderzy innowacji – to ci, którzy kształtują kluczowe struktury i podstawowe procesy organizacji z wyraźnym naciskiem na wspieranie innowacji. Kluczowe struktury obejmują projektowanie samej organizacji, jak i jej polityki oraz pryncypialnych zasad nią rządzących. Mierniki i sposób wynagradzania mogą być także zaliczane do kluczowych struktur.
Działania i postawy kluczowych menedżerów organizacji są podstawą realizacji innowacji. Liderzy innowacji definiują oczekiwania, określają priorytety, odpowiadają za świętowanie i nagradzanie sukcesów, ale także za radzenie sobie z porażkami. Wszystkie te czynniki powinny być realizowane w sposób, który sprawia, że innowacje jest łatwiej realizować. Liderzy odpowiadają także za określanie celów innowacji. Ustawiając ambitne cele, menedżerowie podkreślają związek między strategią organizacji i dążeniem do innowacji. Wskazują na podniesienie innowacyjności do zadania strategicznego. Jeśli innowacja nie jest wyrażona jako konkretny cel ścisłego kierownictwa to prawdopodobnie nie będzie celem nikogo. Jeśli polityka jest restrykcyjna i utrudnia testowanie nowych pomysłów, wtedy nie można oczekiwać ich rozwoju.
Innowacja nie zdarza się bez przywódców, którzy gotowi są objąć ją stosowną opieką, ani też nie może zdarzyć się bez ludzi, którzy mają pomysły i są gotowi ryzykować porażki w eksperymentowaniu z nimi. Innowacje nie wydarzają się bez mistrzów będących pomostem między osobami strategicznymi i zespołami operacyjnymi.
Oczywiście organizacje odnoszące największe sukcesy to te, w których wszystkie trzy role są świadomie realizowane i wzajemnie się wzmacniają.
Gdzie realizować innowacje? Infrastruktura dla innowacji
Organizacje, które konsekwentnie dostarczają nowości dbają o to, by ich pracownicy posiadali umiejętności: skutecznego odkrywania, rozumienia, diagnozowania, analizowania, modelowania, tworzenia, wymyślania, rozwiązywania, komunikowania się i realizowania koncepcji, pomysłów i spostrzeżeń. Są to cechy, które możemy rozwijać. Każda organizacja, która rozwija się w szybko zmieniającym się środowisku powinna rozwinąć zdolność do uczenia się i przystosowywania się do zmian zewnętrznych. Nie ma wątpliwości, że organizacje, które wykształciły sprawny system wymiany informacji szybciej i skuteczniej tworzą innowacje.
Aby wesprzeć przyspieszenie wymiany informacji, uczenia się i w konsekwencji realizowania innowacji należy użyć odpowiednich narzędzi. Cztery podstawowe elementy infrastruktury dla rozwoju innowacji to: otwarte innowacje, efektywna współpraca, wirtualne miejsce pracy oraz fizyczne miejsce pracy.
Otwarte innowacje – W przeszłości wiele organizacji skrywało proces innowacji jako tajemnicę. Aktualnie te same firmy dostrzegły, że poszukiwanie nowych produktów na zewnątrz może znacznie poprawić przypływ nowych możliwości. Stosując zasady otwartej innowacji można znacznie przyspieszyć tempo innowacji, jak również jej skuteczność. Otwarte innowacje oznaczają rozszerzenie puli uczestników procesu innowacji o wszystkich zewnętrznych interesariuszy, w tym klientów, dostawców, partnerów i członków społeczności. Pomaga to w sięganiu po nowe idee i ich krytycznej ocenie.
Efektywna współpraca – Każdy, kto pracuje w dziedzinie innowacji zgadza się, że współpraca jest niezbędna do sukcesu. Opanowanie i stosowanie zasady efektywnej współpracy, nie tylko w parach i małych grupach, ale także grupach liczących dziesiątki osób wymaga umiejętności. Skuteczny proces współpracy pomaga rozwijać nowe pomysły i przekształcać je w efektywne innowacje.
Wirtualne miejscem pracy – Dużo czasu pracy spędzamy w interakcji z naszymi wewnętrznymi współpracownikami oraz z partnerami zewnętrznymi, klientami i dostawcami. Jakość wykorzystywanych narzędzi i umiejętność korzystania z nich może mieć istotny wpływ na wydajność naszych działań innowacyjnych. Aktywne zaangażowanie w doborze i przydzielaniu odpowiednich narzędzi to podstawowa zasada do wprowadzenia.
Fizyczne miejsce pracy – Większość menedżerów potwierdza kluczową rolę, jaką odgrywa struktura organizacyjna w procesie innowacji, ale niewielu rozumie, że fizyczna przestrzeń jest równie ważna. Ma ona ogromny wpływ na sposób realizacji komunikacji, na jej jakość, chociażby poprzez kształtowanie przepływów osób, a co za tym idzie, interakcje osób w organizacji. Zasadniczymi procesami dla skutecznej innowacji jest myślenie, tworzenie, rozwiązywanie problemów i współpraca. Wiemy, że miejscem pracy, które najlepiej obsługuje te procesy nie jest tradycyjna sala konferencyjna, lecz hybrydowe środowisko pracy wspierające zajmowaniem się innowacjami.
Cztery powyższe elementy: otwarte innowacje, efektywna współpraca, wirtualne miejsce pracy i fizyczne miejsce pracy stanowią krytyczne elementy infrastruktury innowacji wspierające budowanie kulturę organizacyjną sprzyjającą innowacjom. Poprzez dostarczanie stosownych narzędzi osobom o innowacyjnym potencjale można pomóc im w ich skuteczności w rozwijaniu innowacji, które będą kreować przyszłość organizacji.
Każdy biznes chce stale rosnąć!
Każdy biznes chce trwale rosnąć! Chce wyróżniać się na rynku, być preferowany przez klientów, być lepszym niż konkurencja. KAŻDY biznes może być skuteczniejszy niż konkurencja i trwale rosnąć, jeśli będzie rozwijał się poprzez innowacje i wpisze innowacyjność w DNA swojej firmy i jej ludzi. Są narzędzia, żeby to DNA UKSZTAŁTOWAĆ i kreować POSTAWĘ INNOWACYJNOŚCI w organizacji poprzez generowanie innowacyjności w obszarach innowacji produktowych, technologicznych, organizacyjnych czy marketing.
Udało się nam Ciebie zainspirować, zadzwoń lub napisz do nas!
W Instytucie Innowacyjności Polska posiadamy narzędzia, które pomogątwojej organizacji w zarządzaniu innowacyjnością. Zapraszamy do kontaktu, jeśli chcesz, aby twoje kompetencje i umiejętności tworzenia innowacji zostały jeszcze lepiej rozwinięte:
Instytut Innowacyjności Polska
piotr.fic@ininpolska.pl
tel. kom. + 48 698 660 055
lub
tomasz.hoffmann@ininpolska.pl
tel. kom. + 48 667 637 068