Strategiczna analiza dotacyjna
Finansowanie rozwoju przedsiębiorstwa poprzez dotacje publiczne (unijne) to jedna z najbardziej atrakcyjnych form wsparcia obecna na rynku. W przeciwieństwie do kredytów czy pożyczek dotacje są szansą na uzyskanie w części (często znaczącej) bezzwrotnego wsparcia finansowego. A są programy, w których nadal można pozyskać bezzwrotne finansowanie projektu w całości (100%!).
W realiach biznesowych podstawowym źródłem finansowania inwestycji, w tym inwestycji w działania rozwojowe, są kapitały własne. W uprzywilejowanej pozycji są te przedsiębiorstwa, które prowadzą zaplanowana gospodarkę zasobami finansowymi, regularnie alokując fundusze z przeznaczeniem na ten cel. Bywa jednak, że planowany budżet nakładów przerasta bieżące możliwości organizacji. Wówczas należy pomyśleć o skorzystaniu z dostępnych zewnętrznych źródeł zasobów finansowych.
Unia Europejska w innowacyjności upatruje główną przewagę konkurencyjną gospodarki Starego Kontynentu.
W związku z tym dotuje projekty, które biorą sobie za cel przeprowadzenie badań, a następnie opracowanie i wprowadzenie na rynek nowych rozwiązań (komercjalizacja). Myśląc o pozyskaniu dotacji na innowacje przedsiębiorca musi od razu mieć pomysł, w jaki sposób chce swoje nowatorskie rozwiązanie wprowadzić na rynek.
W obecnej rundzie dotacyjnej, aby skutecznie pozyskać dofinansowanie należy do tego podejść w sposób wymagający nie tylko wiedzy o programach dotacyjnych. Konieczne jest dogłębne zrozumienie intencji wnioskodawcy i oczekiwanych przez niego wyników. W związku z tym w rundzie dotacyjnej 2014-2020 proces pozyskiwania funduszy unijnych należy zacząć od zbadania faktycznych potrzeb firmy, należy przeanalizować pomysły i ocenić realne szanse na pozyskanie dofinansowania. W oparciu o powyższe należy wybrać tzw. optymalną ścieżkę dotacyjną. Nigdy odwrotnie! Tylko takie podejście zwiększa szansę wnioskodawcy na sukces.
Analiza pomysłów innowacyjnych
Elementarną kwestią jest skupienie się przez innowatora na pomyśle w poczuciu wolności do działania bez krępujących wytycznych i procedur. Takie podejście pozwoli na realizację projektu wpisującego się w strategię rozwoju przedsiębiorstwa jednocześnie otwierając szansę na zdobycie zewnętrznego finansowania w postaci dotacji. Część przedsiębiorców myśląc o pozyskaniu dotacji niestety skupia się wyłącznie na dopasowaniu konkretnego pomysłu do możliwości dotacyjnych zamiast skoncentrować się na rozwinięciu i zaprojektowaniu nowych rozwiązań i dopiero wtedy, kiedy jego projekty mają kształt zgodny z ambicjami i strategią innowatora, rozpocząć poszukiwania form i źródeł wsparcia. Jest to typowy błąd, który ogranicza innowacyjność, co w efekcie może skutkować brakiem korzyści w średniej i dłuższej perspektywie zarówno dla innowatora, jak i dla konsumenta (użytkownika).
Strategiczna Analiza Dotacyjna jest usługą, która:
- pomaga zrozumieć możliwości pozyskania dotacji na finansowanie obszarów, które firma chciałaby rozwijać,
- pozwala ukierunkować rozwój pomysłów innowacyjnych w sposób umożliwiający efektywne pozyskanie dotacji,
- umożliwia dobór strategii ubiegania się o dotacje w odniesieniu do obszarów lub konkretnych pomysłów,
- przedstawia możliwości dotacyjne (tzw. Grant Scan) w oparciu o plany rozwojowe przedsiębiorstwa.
Strategiczna Analiza Dotacyjna przeprowadzana jest w oparciu o poniższe kryteria. Docelowo pozwoli podjąć decyzję o właściwym źródle dotacji. A jak wiadomo aktualnie takich źródeł przedsiębiorcy mają bardzo dużo, więc właściwa selekcja wydaje się być działaniem maksymalizującym szansę na pozytywną decyzję oceniający wniosek dotacyjny.
Elementarną kwestią jest skupienie się przez innowatora na pomyśle w poczuciu wolności do działania bez krępujących wytycznych i procedur. Takie podejście pozwoli na realizację projektu wpisującego się w strategię rozwoju przedsiębiorstwa jednocześnie otwierając szansę na zdobycie zewnętrznego finansowania w postaci dotacji. Część przedsiębiorców myśląc o pozyskaniu dotacji niestety skupia się wyłącznie na dopasowaniu konkretnego pomysłu do możliwości dotacyjnych zamiast skoncentrować się na rozwinięciu i zaprojektowaniu nowych rozwiązań i dopiero wtedy, kiedy jego projekty mają kształt zgodny z ambicjami i strategią innowatora, rozpocząć poszukiwania form i źródeł wsparcia. Jest to typowy błąd, który ogranicza innowacyjność, co w efekcie może skutkować brakiem korzyści w średniej i dłuższej perspektywie zarówno dla innowatora, jak i dla konsumenta (użytkownika).
Kryteria Strategicznej Analizy Dotacyjnej
1. Klasyfikacja projektu
W celu rozpatrzenia możliwości pozyskania oraz wyszukania ewentualnych źródeł wsparcia finansowego ze środków publicznych przeprowadzamy analizę w następujących obszarach:
- innowacyjność oczekiwanych rezultatów projektu,
- wpływ oczekiwanych rezultatów projektu na wyzwania w UE,
- wdrożenie/komercjalizacja oczekiwanego rozwiązania w przypadku sukcesu projektu rozwoju innowacji.
2. Analiza innowacyjności oczekiwanych rezultatów projektu
Pierwszym aspektem jest innowacja, którą to jesteśmy w stanie sklasyfikować ze względu na jej rodzaj oraz skalę. Z punktu widzenia rodzaju innowacyjności wyróżniamy opracowanie nowego produktu, procesu lub usługi oraz modyfikację technologiczną wytwarzania takiego samego produktu lub realizacji usługi. Na tym etapie analizuje się, czy nie należy połączyć lub rozdzielić poszczególnych elementów projektu/projektów tak, aby spełniały kryteria innowacyjności.
Przyjmuje się, że innowacja zawsze charakteryzuje się dodatnim wpływem dla użytkownika/konsumenta. Może to być np. zaspokojenie jego potrzeb dzięki opracowaniu nowej funkcjonalności i/lub użyteczności, obniżeniu ceny, większej dostępności, itd. Kluczowe jest tu dostrzeżenie zmiany przez użytkownika produktu lub usługi w stosunku do stanu sprzed wprowadzenia nowatorskiego rozwiązania. Jeżeli zmiana nie została dostrzeżona przez konsumenta, nie będzie potraktowana jako innowacja. Nawet jeżeli w przekonaniu wytwórcy jest nowością.
3. Analiza wpływu oczekiwanych rezultatów projektu na wyzwania w UE
Kolejnym aspektem analizy projektu jest zbadanie możliwości jego wpływu na wyzwania stojące przed Unią Europejską. Analiza realizowana jest biorąc pod uwagę wskazania Parlamentu Europejskiego (dyrektywy), Komisji Europejskiej (wytyczne), rządy krajów członkowskich (strategie w wybranych dziedzinach). Potencjalny innowator otrzymuje wskazania, w jaki sposób, mógłby kontrybuować w odpowiedzi na wybrane wyzwania, poprzez wdrożenie swojej innowacji. Mogą one mieć zasięg szeroki (np. redukcja emisji CO2, tworzenie nowych miejsc pracy, wyzwania w związku ze starzeniem się społeczeństwa lub wzrost konkurencyjności produktów europejskich na rynkach światowych) lub ograniczony do wąskiej grupy odbiorców innowacyjnego projektu/usługi (np. wpływ dłużej działającego płynu do odmrażania zwrotnic kolejowych na ilości i długości spóźnień pociągów z powodu zamarzniętej trakcji). Zawsze jednak powinny zostać wcześniej rozpoznane/dostrzeżone przez obiektywną instytucję, którą może być, instytut naukowy specjalizujący w tym konkretnych zakresie czy też agencja rządowa odpowiadająca za dany wycinek gospodarki. Pozwoli to zweryfikować czy dane rozwiązanie nie jest już przypadkiem stosowane na rynku.
Powyższa analiza uwzględnia nie tylko fakt możliwości wpływu na wyzwania, ale także skalę potencjalnego oddziaływania (intensywność oraz zasięg). W analizie szacuje się bezwzględny wpływ innowacji oraz dokonuje porównania z obecnie istniejącymi rozwiązaniami w zakresie danego wyzwania i branży, jeśli takowe funkcjonują. Dokonanie takiego podsumowania ma duże znaczenie dla określenia wpływu rozwiązania oraz jego skali.
4. Analiza możliwości wdrożenia oczekiwanych rezultatów projektu
Trzecim aspektem, który bierzemy pod uwagę przy ocenie innowacyjnego projektu, jest analiza możliwości komercjalizacji jego oczekiwanych rezultatów. Należy oszacować czy projekt ten jest możliwy do szerokiej (z punktu widzenia grupy docelowej) sprzedaży lub też udostępniania go innym w przypadku sukcesu w fazie B+R. Beneficjent wprowadzając swój produkt/usługę na rynek oprócz działań samodzielnej komercjalizacji może wykorzystać współpracę z kooperantami w celu rozszerzenia skali oddziaływania (bądź pozyskania dodatkowych korzyści finansowych). Alternatywnym sposobem na komercjalizację może być odsprzedanie rezultatów projektu kontrahentowi, który ma większy potencjał i/lub interes w szerokiej komercjalizacji (czyli analiza skali oddziaływania w przypadku realizacji sprzedaży vs odsprzedania rozwiązania silniejszemu graczowi).
Innym, szczególnym sposobem wdrożenia dla wybranych rozwiązań, może być ich nieodpłatne upowszechnienie.
5. Potencjał podmiotu innowatora
Bardzo ważne w zakresie określenia źródeł dotacji jest rozumienie posiadanego potencjału innowacyjnego, który umożliwi zrealizowanie projektu (w zakresie fazy B+R, wdrożenia i osiągnięcia sukcesu rynkowego). Analiza potencjału innowatora zaczyna się od określenia znaczenia planowanego projektu dla realizacji strategii jego przedsiębiorstwa. Im zakończenie projektu z sukcesem silniej kontrybuuje do realizacji strategii firmy, tym potencjał tej firmy jako beneficjenta jest wyższy. Dokonywana jest również ocena, na ile zasoby, którymi dysponujemy są podstawą i gwarantem samodzielnego zrealizowania wszystkich koniecznych działań do osiągnięcia zamierzonych celów. Analiza ta uwzględnia dopasowanie kompetencji i doświadczeń członków zespołu. Jeśli innowator planuje w realizacji projektu posłużyć się współpracownikami czy konsorcjantami, to ważne jest zbadanie trwałości powiązań występujących pomiędzy nimi (wspólne cele, rzetelna umowa itd.). Istotne jest rozstrzygnięcie wszystkich kwestii praw własności intelektualnej powstałej w trakcie realizacji projektu. Wszystkie działania opcjonalne powinny zostać podparte weryfikacją możliwości ich realizacji. Jeśli zamierzamy odsprzedać wyniki naszego projektu B+R koncernowi, który może je wdrożyć i szeroko skomercjalizować, to powinniśmy pozyskać co najmniej list potwierdzający taką intencję, najlepiej od więcej niż jednego kontrahenta.
Konsultanci Instytutu Innowacyjności zapraszają na spotkanie, podczas którego szczegółowo omówiony będzie zakresu działań i decyzji niezbędnych do przygotowania firmy do skutecznej Strategicznej Analizy Dotacyjnej.
Narzędzia pomocne w zarządzaniu procesami innowacyjności:
Wkrótce nowe narzędzia diagnostyczne
Zapoznaj się z POZOSTAŁYMI obszarami naszej oferty: